Pastoraat

Wat houdt pastoraat in

"Draag elkaars lasten... " Gal. 6:2a
"Wees goed voor elkaar en vol medeleven..." Ef. 4:32
"Beken elkaar uw zonden en bid voor elkaar, dan zult u genezen." Jac. 5:16
"Dus troost elkaar en wees elkaar tot voorbeeld." 1 Tess. 5:11
"Laten we opmerkzaam blijven en elkaar ertoe aansporen lief te hebben en goed te doen." Hebr. 10:24

Bij het pastoraat in de gemeente gaat het vaak om een proces waarin mensen tot een bepaald inzicht komen over gebeurtenissen in hun leven in relatie tot Gods evangelie. Daarbij speelt niet alleen 'weten' (inzicht) een rol, maar ook 'ervaren' (gevoel) en 'willen' (gedrag).
Bij pastoraat wordt herkenbaar en aanwijsbaar gewerkt aan: helen, bijstaan (zoals troosten en bemoedigen), begeleiden (door aansporen en toerusten) en verzoenen. Helpen met alles in gebed bij God te brengen en aan Hem te geven. Alles in de naam van Jezus Christus. Helpen met de bijbel dus.
We willen mensen helpen om:
a) hun persoonlijke situatie te leren zien en te leren ervaren in het licht en de lijn van Gods evangelie om zelfstandig geestelijk te kunnen functioneren.
b) te leren handelen vanuit de Bijbelse waarheid.

Wie zijn betrokken bij het pastoraat
Binnen de gemeente verzorgen diverse mensen pastorale hulp. De diaken pastorale zorg coördineert het pastoraat in de gemeente, geeft leiding aan het pastorale team. Hij regelt het contact tussen gemeenteleden die verzoeken om pastorale hulp, verleent in een aantal gevallen zelf hulp, of laat na overleg doorverwijzen naar geschikte (professionele) hulpverleners (zoals het Centrum voor Pastorale Counseling).
De oudsten dragen de herderlijke verantwoordelijkheid voor de gemeente en haar leden. Zij dragen er zorg voor dat ieder gemeentelid groeit in zijn/haar geloofsleven, in de meest brede zin van het woord. Zij zijn dan ook betrokken bij het pastoraat in de gemeente, met name in hun rol van herders (overzicht houden) en zielzorg (geestelijke vragen), mentor van pastoraal teamleden. Maar bijvoorbeeld ook rondom huwelijk, ziekte en overlijden.

Vormen van pastoraat

1. Algemeen onderling pastoraat (alle gemeenteleden)
Ieder gemeentelid kan 'pastor' zijn voor een ander gemeentelid. Gemeenteleden bieden elkaar basale pastorale zorg, met elkaar meeleven, persoonlijke gesprekken, etc. Deze zorg is niet gestructureerd maar vindt plaats rondom de eredienst, tijdens het koffiedrinken, gedurende gemeentelijke activiteiten en andere informele momenten waarop gemeenteleden contact met elkaar hebben.

2. Ondersteunende zorg (nazorg/ kringen/diaconaat)
Ondersteunende zorg is een volgende 'laag' van pastoraat en kan bestaan uit diaconale of praktische hulp (b.v. bij verhuizing, klussen in huis of het invullen van formulieren). Ook valt hieronder het bijeenkomen in kringen, de bezoekgroep voor ouderen en huwelijksvoorbereiding. Daarnaast zouden lotgenotengroepen (praatgroepen) ondersteunende zorg kunnen bieden, zoals een bijeenkomst voor alleenstaanden, voor gescheiden gemeenteleden, of een cursus over opvoeding voor ouders.

3. Intensieve aandacht (pastoraal team)
In de gemeente zijn ook mensen met specifieke vragen of problemen, die onvoldoende beantwoord kunnen worden door het onderlinge pastoraat of vanuit de ondersteunende zorg. Te denken valt aan pasbekeerden, mensen die financieel of relationeel vastlopen en de zorg voor de vreemdelingen/asielzoekers. Het betreft hier mensen die voor een korte periode een stukje extra aandacht nodig hebben. Deze intensieve aandacht kan in principe gegeven worden door mensen van het pastorale team, maar ook door mensen met een bepaalde praktische of geestelijke bekwaamheid, passie of deskundigheid.

4. Langdurig gestructureerd pastoraat (pastoraal team)
Dit is een vorm van pastoraat waarbij bepaalde problematiek door middel van een serie gesprekken behandeld wordt. Hierbij valt te denken aan huwelijkspastoraat, rouwverwerking, problemen voortkomend uit een ongezond zelfbeeld, burn-out, bevrijdingspastoraat etc. Dit is een niveau van pastoraat dat een grotere deskundigheid vereist en scholing.

5. Crisispastoraat (pastoraal oudsten)
Dit is kortstondig pastoraat op moment van een crisis (door plotseling overlijden, ongeluk, brand, huiselijk geweld, relatieconflict, ernstige ziekte, opvoedingsproblemen etc.). Het belangrijkste voor dit pastoraat is dat er bij een crisissituatie iemand beschikbaar is die mensen kan bijstaan en eventueel doorverwijzen. Meestal zal dit één van de pastoraal oudsten zijn.

6. Professioneel pastoraat
Professioneel pastoraat wordt gegeven door mensen die competent zijn om pastorale hulp te geven c.q. begeleiding te bieden in alle gevallen waarin bovengenoemd pastoraat niet (meer) kan voorzien. Hoewel we dit niveau van pastoraat 'professioneel' noemen, valt het binnen de verantwoordelijkheid van de gemeente. In die situaties zal het pastoraal team doorverwijzen naar professionele (christelijke) hulpverlening zoals het Centrum voor Pastorale Counseling.